W centralnej części Umbrii leży Perugia, najważniejsza winiarska część tego regionu Włoch. Winnice zajmują 16 500 hektarów. Tu znajdują się obie umbryjskie DOCG.
Azienda Agricola Stefania Mezzetti
Agroturystyczne gospodarstwo Stefanii Mezzetti posiada 10 ha winnic położonych częściowo w Umbrii i częściowo w Toskanii. Na 8 ha uprawiane są czarne odmiany winogron a na 2 ha białe. Cechą charakterystyczną winnicy jest różnorodność uprawianych odmian. Spotykamy tu takie odmiany winorośli jak: Sangiovese, Merlot, i Cabernet. Pozwala to na produkcję bogatych pod względem smaku i aromatu win a jednocześnie sprawia, że winnice od wczesnego lata do późnej jesieni przyciągają wzrok różną barwą i kształtem winogronowych kiści a także liści.
Gospodarze to ludzie kochający swoją ziemię, winnice i wkładający mnóstwo nie tylko pracy ale i serca w każdy etap produkcji wina. Bo tak naprawdę to produkcja wina rozpoczyna się wiosną od przycinania i wiązania krzewów. Jest to bardzo ważny etap. Od właściwego przycięcia zależy nie tylko dalszy wzrost roślin ale też jakość winnych gron. Przez późniejsze miesiące winorośle otaczane są pieczołowitą opieką. Gospodarze przyznają, że często rozmawiają z krzewami. Winobranie natomiast traktowane jest tu jak prawdziwe święto. Dla osób biorących udział w zbiorach jest to okazja do wymiany poglądów na temat odmian, upraw, ciekawostek z zakresu produkcji ale też historii produkcji poszczególnych gatunków win. Po zbiorze owoce poddawane są oczyszczaniu i w zależności od przeznaczenia do produkcji określonego gatunku – suszeniu na matach lub miażdżeniu, fermentacji a na koniec sok leżakuje w specjalnych beczkach z francuskiego dębu.
Wino do spożycia gotowe jest najwcześniej wiosną czyli praktycznie w tym samym czasie, kiedy rozpoczynają się prace w winnicy mające zapewnić kolejny dobry zbiór. Niektóre z gatunków win leżakują nawet 3 lata. Wino czerwone produkowane w tej winnicy, to mieszanka Sangiovese, Merlot i Cabernet. W efekcie są to wina o głębokim rubinowym kolorze i delikatnym zapachu. Nadają się znakomicie do potraw z dziczyzny, czerwonego mięsa do dojrzałych serów a także bruschetty posmarowanej miejscową oliwą Z kolei wina białe to mieszanki utworzone z odmian winorośli: Trebbiano Toscano, Malvasia Bianca i Grechetto. Mają jasny słomkowy kolor lub intensywnie bursztynowy. W zależności od gatunku nadają się do ryb, owoców morza, miękkich serów, suchych deserów, drożdżowego ciasta a nawet czekolady.
DOCG Montefalco Sagrantino (od 1980 roku DOC, w 1993 roku podniesiona do rangi DOCG), apelacja położona wokół Montefalco, na południe od Perugii. Jest jednym z najbogatszych i zróżnicowanych dystryktów w regionie. Tradycje winiarskie sięgają Średniowiecza i związane są z Benedyktynami. Najsławniejszą miejscową odmianą jest Sagrantino.
DOCG Torgiano Rosso Riserva, apelacja położona wokół małego umbryjskiego miasteczka o tej samej nazwie, niedaleko Perugii. Winnice położone są na wzgórzach doliny rzeki Chiascio, która łączy się tutaj z Tybrem. Charakterystyczna wieża w miasteczku pochodzi ze Średniowiecza. Wina Torgiano Rosso Riserva znane są na całym świecie. W pięknym Graziani-Baglioni Palace znajduje się muzeum wina. Nazwy obu apelacji pochodzą od miejscowości wokół których rozpościerają się winnice.
DOC Assisi. Asyż, dzięki Świętemu Franciszkowi, jest jednym z najważniejszych duchowych centrów Chrześcijaństwa. Z drugiej strony uchodzi za jedno z centrów kulinarnych Włoch. Dzięki temu butelka miejscowego wina może stać się duchowym przeżyciem. Kościoły, średniowieczne mury, klasztory, zamki oraz kryte dachówką zabudowania gospodarskie tworzą niezwykły, pełen spokoju krajobraz. Wina z Asyżu są dosyć lekkie, o delikatnym bukiecie.
DOC Colli Altotiberini, najbardziej na północ wysunięte AOC Umbrii, w prowincji Perugia – Altotiberini, górna część Doliny Tybru, stąd nazwa. Winnice położone są na obu brzegach Tybru, mają piękną ekspozycję. Ponad 350 hektarów winnic i około 125 producentów.
DOC Colli Amerini, położone jest na południowy-wschód od Tybru, w prowincji Terni. Colli Amerini od dawna znane jest przede wszystkim ze znakomitej oliwy extra virgin. Częściowo winorośl wyparła drzewa oliwne. Wino tu produkowane było przede wszystkim na potrzeby lokalne, z czasem osiągnięto jakość uprawniającą do uzyskania statusu DOC (w 2000 roku).
DOC Colli del Trasimeno (od 1972 roku), nazwa pochodzi od znajdującego się tu jeziora. Prawie 1800 hektarów winnic i 550 producentów. Obszar określany jako zielone serce Włoch, produkuje wina od niepamiętnych czasów.
DOC Colli Martani (od 1989 roku) leży na północ od Bettony, na prawym brzegu Tybru. Z Etrurri, w czasach Aleksandra Wielkiego, eksportowano wino nawet do Grecji. Pliniusz Starszy w swojej Historii Naturalnej opisuje winorośl, którą dziś znamy jako Grechetto, szeroko rozpowszechnionej w całej Etrurii.
DOC Colli Perugini (od 1982 roku), położone jest na południe od Peruggi, na prawym brzegu Tybru. Uprawia się tu czerwone Montepulciano, Ciliegiolo, Barbera i Merlot. Wśród białych znajduja się Trebbiano Toscano, Malvasia del Chianti, Grechetto i Garganega. Jest też kilka rodzimych, antycznych odmian takie jak Mostiola, Tintarolo, Pecorina i Lupeccio. Gleby są zbliżone do szampańskich, z okolic Epernay. Na blisko 350 hektarach uprawia wino około 120 producentów.
DOC Montefalco (od 1980 roku), na południe od Perugii. Tradycje winiarskie wywodzą się z wieków średnich i są dziełem miejscowych Benedyktynów. Uprawia się tu różne odmiany winorośli, wśród których najbardziej typową dla regionu wydaje się być Sagrantino. Jedni uważają, że po raz pierwszy zasadzili je Franciszkanie, inni że uprawy zapoczątkowali Saraceni. Z winogron Sagrantino wytwarza się najlepsze deserowe wina w środkowych Włoszech. W okresie Renesansu były wysoko cenione na papieskim dworze. Od czasów uzyskania klasy AOC, wina z Montefalco z win lokalnych stały się znane na rynkach zagranicznych. Na około 280 hektarach wino uprawia blisko 170 producentów. Znajdziemy tu wina Rosso, Sagrantino i Sagrantino Passito.
DOC Orvieto, centrum umbryjskiego winiarstwa, z winnicami położonymi na wzgórzach obu brzegów rzeki Paglia, wśród których jest niezwykły klif Orvieto. Winorośl znana jest tu od czasów etruskich. Włoski poeta Gabriele d’Annunzio wino z Orvieto zdefiniował jako „słońce Włoch w butelce, ponieważ ma jego zapach, siłę i kolor”. Przed śmiercią papierz Grzegorz XVI polecił, aby jego ciało przed pogrzebem obmyto winem z Orvieto.. Bez wątpienia do dziś jest to jedno z najbardziej znanych win włoskich na świecie. Na obszarze blisko 2800 hektarów wino uprawia prawie 1500 producentów. Uprawia się tu 50-60% Trebbiano toscano (Procanico), 15-25% Verdello, oraz 20-30% Grechetto, Drupeggio i Malvasia Toscana (Malvasia max. 20%). Wina nie wymagają starzenia, są mniej lub bardziej słomkowo-żółte, o delikatnym zapachu, wytrawne w smaku, na ogół z lekko gorzkim wykończeniem.
DOC Rosso Orvietano (Orvietano Rosso), tradycyjnie region białych win. W latach 80-tych ubiegłego stulecia zdecydowano się na uprawę również czerwonych winorośli takich jak Aleatico, Sangiovese, Canaiolo i Ciliegiolo w kombinacji ze szczepami spoza Włoch takimi jak Cabernet Sauvignon, Merlot i Pinot Noir, w nadziei, że będą równie sławne jak białe Orvieto.
DOC Torgiano. Pierwsi uprawiali tu winorośl Etruskowie, potem Rzymianie. Największy rozwój winiarstwa tego regionu wiąże się z chrześcijaństwem, ze Średniowieczem. Stąd pochodziło sławne wino papieskie (Vino dei Papi) pochodzące z Orvieto. Tu znajdują się perły sztuki włoskiej, Asyż i Spoleto. Znakomity klimat umożliwia produkcję znakomitych win. Najlepsze pochodzą z okolic Perugii (Torgiano, Montefalco) oraz Terni (Orvieto), w południowo-zachodniej części Umbrii, w której uprawia się także międzynarodowe odmiany takie jak Chardonnay, Cabernet Sauvignon czy Pinot Noir.