AMELIA – otoczona skałami wznosi się na skalistym wzgórzu, u stóp którego rozciągają się wiecznie zielone dęby i gaje oliwne, poprzerywane tylko biegiem rzeki Tevere.
Historia tego miasteczka rozpoczyna się w legendach. Jego potężne pierwsze mury pochodzą z VI w. p. n. e.: początkowo zbudowane były one z olbrzymich bloków ułożonych jeden na drugim jednakże zostały przebudowywane w czasach cesarstwa rzymskiego i w średniowieczu. Godna zobaczenia jest również Porta Romana.
Dzisiejsza Amelia jest dynamicznym i uwspółcześnionym miastem, które wie jak czerpać zyski z dogodnego położenia geograficznego i upraw ekologicznych, strzegąc jednocześnie wartości swych znalezisk archeologicznych i artystycznych. Poza antycznymi murami, znaleźć tu można zarówno „Cisterne romane” dostępne na Piazza Matteotti jak i wiele rzymskich budynków będących świadectwem o pozycji tego miasteczka w czasach panowania Imperium.
Pozostałościami z czasów średniowiecznych są Chiesa di S. Agostino zwany również San Pancrazio, w stylu romańsko-gotyckim, którego portal jest rzadkim przykładem dekoracji artystycznych, kościół Świętego Franciszka, w którego wnętrzu znajdują się niektóre rzeźby Agostina di Duccio, katedra będąca w oryginale budowlą romańską, która została odbudowana po pożarze w XVII w. We wnętrzu katedry znajdują się freski Luigi Fontana.
Ponadto warto zobaczyć:
Torre Campanaria znajdującą się w sąsiedztwie katedry wieżę, budowaną przez kolejne wieki , na której jest napis z datą „ML” (1050 r) , choć przypuszczalnie powstała wcześniej. Wieża ta ma 30,20 m wysokości i obwód 31,40 m.
Chiesa di San Francesco powstały w 1401 r., na zewnątrz reprezentuje styl późno romański z wpływami gotyckimi.
Loggia del banditore – znajdująca się na Piazza Marconi była typową „trybuną” średniowieczną, z której obwieszczane były edykty miejskie. Dziś znajduje się na niej piękny zegar z XVII w.
Odwiedzając miasto i okoliczne ziemie nie należy wystrzegać się kuchni „Amerina” bazującej na prostych, tradycyjnych potrawach przyrządzonych z produktów pochodzących z tutejszych upraw.
Watro spróbować Fichi Girotti – jest to typowy dla regionu Amelia produkt, sprasowany krążek zrobiony z suszonych fig nadziewanych np. czekoladą i orzechami lub prażonymi migdałami.